Detailed Information on Publication Record
2023
Wokół Pragi i Wrocławia. Studia nad przeszłością i o tym, co po niej zostało
CZECHOWICZ, BoguslawBasic information
Original name
Wokół Pragi i Wrocławia. Studia nad przeszłością i o tym, co po niej zostało
Name in Czech
Kolem Prahy a Vratislavi. Studie minulosti a o tom, co z ní zůstalo
Name (in English)
Around Prague and Wrocław. Studies of the past and what remains of it
Authors
CZECHOWICZ, Boguslaw (616 Poland, guarantor, belonging to the institution)
Edition
1. vyd. Wrocław, 190 pp. mimo edice, 2023
Publisher
Jaks
Other information
Language
Polish
Type of outcome
Odborná kniha
Field of Study
60101 History
Country of publisher
Poland
Confidentiality degree
není předmětem státního či obchodního tajemství
Publication form
printed version "print"
RIV identification code
RIV/47813059:19240/23:A0001304
Organization unit
Faculty of Philosophy and Science in Opava
ISBN
978-83-62663-11-8
Keywords (in Czech)
Koruna česká; pozdní středověk; raný novověk; architektura; reprezentace moci; politická propaganda; historiografie
Keywords in English
Bohemian crown; late Middle Ages; early modern; architecture; representation of power; political propaganda; historiography
Tags
Reviewed
Změněno: 28/1/2024 20:13, prof. PhDr. Boguslaw Czechowicz, Dr.
V originále
Książka prezentuje pewne aspekty funkcjonownaia w XV-XVI wieku Korony Królestwa Czech, a przewodnią myślą jest ukazanie bipolarności tej struktury politycznej, z centrami w Pradze i Wrocławiu. Ukazuje ona zatem rolę komponentu śląskiego (zwłaszcza wrocławskiego) w czeskich dziejach i kulturze, zarazem czeski kontekst dla zjawisk zachodzących nad dolną i środkową Odrą i udział czynników śląskich w czeskim (czeskokoronnym) procesie dziejowym. Koncentruje się na okresie dwuwładzy w państwie czeskim (czescy królowie „prascy” – Jerzy i Władysław Jagiellończyk versus „wrocławski” czeski monarcha Maciej Korwin) oraz na konsekwencjach tej osobliwej sytuacji zaistniałej w latach 1469-1490, przy czym dotyczą one także międzynarodowych aspektów funkcjonownaia Korony Czeskiej. W tym sensie praca ma w znacznej mierze charakter polemiczny wobec historiograficznych nawyków. Dotyczy to też kwestii drobniejszych, jak przemiany w architekturze rezydencjonalnej i obronnej, silnie zdterminowane turecką agresją na Europę i reakcjami na nią, jak w sferze obronności, tak i na płaszczyźnie ideowej. W zasadzie niemal każdy aspekt czeskich i morawskich dziejów ma jakieś śląskie uwarunkowania, czego przykładem studium o małżeństwach magnaów Czech i Moraw ze śląskimi księżniczkami. Książka jest zarazem kolejnym etapem odkrywania zapomnianych czynników spajających Koronę Królestwa Czech, której obraz czeskojęzyczne narracje obarczone garbem nacjonalizmu przez pokolenia ograniczały do czeskiego (czesko-morawskiego) etnikum, a niemiecka, potem polska w odniesieniu do Śląka i Łużyc mniej lub bardziej dyskretnie separowala te kraje koronne od Czech i Moraw. Skutkiem tej polityki historycznej powstała historiograficzna chimera, z którą wciąż trzeba się zmagać. Ostatni szkic pokazuje przy tym, jak bardzo współczesne nam narracje odbiegają w tym zakresie choćby od dokonań wieku XIX. Jego treścią jest bowiem zdumiewająca wręcz frekwencja problematyki wrocławskiej w wielotomowym opracowaniu dziejów praskiej metropolii pióra W. W. Tomka. Te miasta przez wieki ze sobą rywalizowały w łonie Korony Św. Wacława, ale dzieje tego państwa nie toczyły się wyłącznie wokół pierwszego z nich. Oba centra oddaliła od siebie dopiero niezdolność większości historyków naszych czasów do przełamywania państwowo-narodowych paradygmatów. Ta książka to kolejny krok autora na drodzie do eliminacji tej bariery, bez czego nie sposób np. pojąć sens ideowy wrocławskiego ratusza – pomnika czeskiej państwowości widzianej po wrocławsku, a nie po czesku. Symptomatyczny jest tu ostatni rozdział: Ile Wrocławia w Pradze? Historiograficzna sonda w otchłaniach Dějěpisu města Prahy Wácslawa Wladiwoja Tomka, który ukazuje zdumiewającą wprost frekwencję problematyki wrocławskiej w monumentalnym dokonaniu historiograficznym czeskiego badacza doby pozytywizmu. Mimo, iż zgodnie z tytułem dotyczy ono Pragi, jest opracowaniem całych czeskich (czeskokoronnych) dziejów. Paradoksalnie – cechuje je o wiele mniejszy pragocentryzm, niż dokonania kolejnych pokoleń czeskich historyków, którzy nieomal „amputowali” Wrocław (i Śląsk) z czeskiej historii. Ta moja książka stara się te elementy pozszywać.
In Czech
Kniha představuje určité aspekty fungování Koruny Království českého v 15. a 16. století a hlavní myšlenkou je ukázat bipolaritu této politické struktury s centry v Praze a Vratislavi. Ukazuje proto roli slezské složky (zejména vratislavské) v českých dějinách a kultuře, zároveň český kontext pro jevy odehrávající se na dolní a střední Odře a participaci slezských faktorů na český (České koruny) historický proces. Zaměřuje se na období dvojmoci v českém státě (čeští „pražští" králové – Jiří a Vladisla Jagellonskýí versus „vratislavský" český panovník Matyáš Korvín) a důsledky této svérázné situace, která nastala v letech 1469-1490, které se týkají i mezinárodních aspektů fungování Koruny české. V tomto smyslu je dílo do značné míry polemické vůči historiografickým zvyklostem. To platí i pro drobnější problémy, jako jsou proměny obytné a obranné architektury, silně determinované tureckou agresí proti Evropě a reakcemi na ni, jak ve sféře obrany, tak v rovině ideologické. Ve skutečnosti téměř každý aspekt českých a moravských dějin má nějaký slezský vliv, což dokládá studie o sňatcích českých a moravských velmožů se slezskými princeznami. Kniha je také další etapou odhalování zapomenutých faktorů, které spojovaly Korunu Království českého, jejíž obraz byl po generace omezován českojazyčnými vyprávěními, zatíženými nacionalismem, na české (českomoravské) etnikum. a německá, potažmo polská ve vztahu ke Slezsku a Lužici od něj tyto korunní země víceméně nenápadně oddělovala. V důsledku této historické politiky byla vytvořena historiografická chiméra, se kterou je třeba stále bojovat. Poslední skica ukazuje, jak moc se v tomto ohledu současná vyprávění liší například od výdobytků 19. století. Jejím obsahem je ohromující četnost vratislavských čísel ve vícesvazkové studii o dějinách pražské metropole W. W. Tomka. Tato města mezi sebou po staletí soutěžila v Koruně svatého. Václava, ale dějiny této země se netočily pouze kolem prvního z nich. Obě centra oddělovala jen neschopnost většiny historiků naší doby rozbít státně-národní paradigmata. Tato kniha je dalším krokem autora na cestě k odstranění této bariéry, bez které nelze např. pochopit ideový význam vratislavské radnice - památníku české státnosti viděného ve Vratislavi, a ne v češtině. Poslední kapitola je příznačná: Kolík je Vratislavi v Praze? Historiografická sonda do hlubin „Dějěpisu města Prahy” Wácslawa Wladiwoje Tomka, která ukazuje ohromující četnost vratislavské problematiky v monumentálním historiografickém počinu českého badatele éry pozitivismu. I když se to podle názvu týká Prahy, jde o studii celé české (Koruny české) historie. Paradoxně se vyznačují mnohem menším pagocentrismem než úspěchy následujících generací českých historiků, kteří Vratislav (a Slezsko) z českých dějin málem „amputovali“. Tato moje kniha se snaží dát tyto prvky dohromady.
In English
The book presents certain aspects of the functioning of the Crown of the Kingdom of Bohemia in the 15th and 16th centuries, and the main idea is to show the bipolarity of this political structure, with centers in Prague and Wrocław. Therefore, it shows the role of the Silesian component (especially Wrocław) in Bohemian history and culture, at the same time the Bohemian context for the phenomena taking place on the lower and middle Oder and the participation of Silesian factors in the Bohemia (Bohemian Crown) historical process. It focuses on the period of dual power in the Bohemian state (the Bohemian "Prague" kings - George and Vladislaus Jagiellon versus the "Wrocław" Bohemian monarch Matthias Corvinus) and the consequences of this peculiar situation that occurred in the years 1469-1490, which also concern the international aspects of the functioning of the Crown of the Kingdom of Bohemia. In this sense, the work is largely polemical towards historiographical habits. This also applies to smaller issues, such as changes in residential and defensive architecture, strongly determined by the Turkish aggression against Europe and the reactions to it, both in the sphere of defense and on the ideological level. In fact, almost every aspect of Bohemian and Moravian history has some Silesian influence, as exemplified by the study of the marriages of Bohemian and Moravian magnates with Silesian princesses. The book is also the next stage in discovering the forgotten factors that united the Crown of the Kingdom of Bohemia, the image of which was limited by Czech-language narratives, burdened with nationalism, for generations to the Czech (Czech-Moravian) ethnic group, and the German, then Polish, in relation to Silesia and Lusatia, more or less discreetly separated these crown countries from him. As a result of this historical policy, a historiographic chimera was created that still needs to be grappled with. The last sketch shows how much contemporary narratives differ in this respect from, for example, the achievements of the 19th century. Its content is the astonishing frequency of Wrocław issues in the multi-volume study of the history of the Prague metropolis by W. W. Tomek. These cities have competed with each other for centuries in the Crown of Saint. Wenceslas, but the history of this country did not revolve solely around the first of them. Both centers were separated only by the inability of most historians of our times to break state-national paradigms. This book is the author's next step on the path to eliminating this barrier, without which it is impossible, for example, to understand the ideological meaning of the Wrocław City Hall - a monument of Bohemian statehood seen in Wrocław, and not in Bphemia. The last chapter is symptomatic: How much Wrocław in Prague? A historiographical probe into the depths of "History of the city of Prague” by Wácslaw Wladiwoj Tomek, which shows the astonishing frequency of Wrocław issues in the monumental historiographic achievement of the Czech researcher of the era of positivism. Even though, according to the title, it concerns Prague, it is a study of the entire Bohemiam (Bohemian Crown) history. Paradoxically, they are characterized by much less proto-centrism than the achievements of subsequent generations of Czech historians, who almost "amputated" Wrocław (and Silesia) from Czech history. This book of mine tries to put these elements together.