2025
Libri, artificialia, scientifica… Mikrokosmos przedstawicieli rodu Orlików z Łazisk na zamku w Żywocicach Dolnych
MATEJKO-PETERKA, IlonaBasic information
Original name
Libri, artificialia, scientifica… Mikrokosmos przedstawicieli rodu Orlików z Łazisk na zamku w Żywocicach Dolnych
Name (in English)
Libri, artificialia, scientifica… The “Microcosm” of the Orlik Family from Łaziska in the Castle in Żywocice Dolne
Authors
Edition
Res Gestae, Kraków, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 2025, 2450-4475
Other information
Language
Polish
Type of outcome
Article in a journal
Field of Study
60101 History
Country of publisher
Poland
Confidentiality degree
is not subject to a state or trade secret
Organization unit
Faculty of Philosophy and Science in Opava
EID Scopus
2-s2.0-105012175542
Keywords in English
everyday life; inventories of movables; nobility; The Orliks from Łaziska; Żywocice Dolne
Tags
International impact, Reviewed
Changed: 19/11/2025 19:38, Mgr. Ilona Matejko-Peterka, Ph.D.
In the original language
Celem niniejszego artykułu było przybliżenie materialnych ram życia szlacheckiego rodu Orlików z Łazisk, właścicieli m.in. majątku Żywocice Dolne (czes. Dolní Životice, niem. Schönstein) koło Opawy, będącego jedną z tzw. enklaw na Śląsku. Po wstępnym zarysowaniu historii tej rodziny i okoliczności pojawienia się jej członków na ziemiach czeskich oraz krótkiej charakterystyce wykorzystanych w badaniach materiałów źródłowych (głównie inwentarzy ruchomości z zamku w Żywocicach Dolnych), podjęto próbę rekonstrukcji zainteresowań tej szlachty – zarówno bibliofilskich, jak i w zakresie gromadzenia innych przedmiotów użytku domowego i osobistego. Mobilia te, jak wykazały przeprowadzone badania, stanowiły istotną część stworzonego przez Orlików w murach dolnożywocickiego zamku mikroświata. Ich zbadanie pozwoliło z jednej strony na identyfikację osobistych preferencji i potrzeb przedstawicieli wspomnianego rodu, z drugiej zaś umożliwiło znalezienie odpowiedzi na pytania, w jaki sposób członkowie tego rodu wykorzystywali swój majątek do manifestowania statusu społecznego i prestiżu oraz w jakim stopniu naśladowali styl życia zamożniejszych warstw społecznych.
In English
The aim of this article is to present the material framework of life of the noble Orlik family from Łaziska, owners of, among others, the Żywocice Dolne estate (Czech: Dolní Životice, German: Schönstein) near Opava, which was one of the so-called enclaves in Silesia. I first outline this family’s history and the circumstances of their members’ appearance in Czech lands. After a brief characterization of the source materials used in the research (mainly inventories of movable property from the castle in Żywocice Dolne), I reconstruct the interests of this nobility, both bibliophilic and in collecting other household and personal items. These movable assets, as my research shows, constituted an essential part of the microcosm created by the Orliks within the walls of the Żywocice Dolne castle. Their examination allows, on the one hand, to identify the personal preferences and needs of the representatives of the mentioned family, and on the other hand, makes it possible to find out how they used their property to manifest social status and prestige, and to what extent they imitated the lifestyle of wealthier social classes. © 2025, Uniwersytet Pedagogiczny. All rights reserved.